اثبات نسب

اثبات نسب یعنی شناسایی و اثبات رابطهٔ خونی (پدری یا مادری) بین فرزند و والدین از طریق دلایل قانونی و قضایی جهت رزرو وقت مشاوره با شماره 09126161121 تماس حاصل فرمائید.

اثبات نسب در واقع به معنی اثبات ارتباط خونی بین فرزندان و پدرو مادر است و ارتباط میان دونفر که یکی از ان ها از نسل دیگری باشد یا هر دو از یک نسل باشند در لغت نسب  به معنای خویشاوندی و قرابت است و اثبات نسب از دعاوی امور حسبی شناخته شده که دفتر وکالت ما در انجام ان سابقه 30 ساله دارد .

به طور کلی ، نسب ، به معنای خویشاوندی و نژاد است و بر اساس قانون ، انواع نسب را می توان شامل نسب مشروع ، نسب ناشی از وطی به شبهه ( رابطه جنسی ، بدون اطلاع از عدم وجود رابطه زوجیت ) و همچنین ، نسب نامشروع ( که ناشی از عمل زنا است ) ، دانست . بر اساس قانون ، صرفا فرزندانی که نسب آنها مشروع و قانونی است ، می توانند از حقوق مقرر در قانون برای فرزندان مشروع ، ( یعنی ارث ) ، استفاده کنند .

مشاوره حقوقی در دفتر وکالت ما رایگان بوده و حق المشاوره از شما دریافت نخواهد گردید جهت هماهنگی و تعیین وقت با شماره 09126161121 با همکاران ما تماس حاصل فرمائید.

ادرس دفتر وکالت :

تهران – میدان فردوسی نرسیده به استاد نجات اللهی ک نیائی پلاک 7ممیز یک دفتر وکالت

شرایط اثبات نسب فرزند در حقوق ایران

نظام حقوقی ایران برای اثبات رابطه فرزندی (نسب) میان والدین و فرزند، شرایط و روش‌های مشخصی را پیش‌بینی کرده است. این شرایط بسته به نوع نسب (پدری یا مادری) متفاوت است:

1. شرایط کلی 

• ثبت در اسناد رسمی (شناسنامه و گواهی تولد)

• وجود رابطه زوجیت قانونی در زمان انعقاد نطفه

• عدم وجود موانع قانونی (مانند انکار پدری)

2. شرایط اثبات نسب مادری

• ساده‌تر از نسب پدری است

• مدارک مورد نیاز:

  • گواهی تولد صادر شده از بیمارستان

  • شناسنامه کودک با درج نام مادر

  • در موارد خاص: شهادت قابله یا زنان مورد اعتماد

3. شرایط اثبات نسب پدری

• در صورت وجود زوجیت:

  • طبق ماده 1158 قانون مدنی، هر فرزندی که در زمان زناشویی متولد شود، متعلق به شوهر است

  • حتی اگر تولد کمتر از 9 ماه پس از ازدواج باشد

• در صورت عدم وجود زوجیت:

  • نیاز به اقرار پدر دارد

  • یا آزمایش ژنتیک (DNA) با دستور دادگاه

  • یا شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن معتمد

4. مدارک و شواهد مورد نیاز

1. مدارک ثبتی:

   • شناسنامه والدین و فرزند

   • گواهی ازدواج والدین

   • گواهی تولد رسمی

2. شواهد علمی:

   • نتیجه آزمایش DNA معتبر

   • گواهی پزشکی درباره زمان بارداری

3. شواهد عینی:

   • شهادت شهود معتبر

   • عکس‌ها و مستندات دیگر

5. مراحل قانونی اثبات نسب

1. تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده

2. بررسی مدارک توسط قاضی

3. درخواست آزمایش DNA در صورت نیاز

4. اخذ شهادت از شهود

5. صدور حکم نهایی

6. نکات مهم حقوقی

• آزمایش DNA به تنهایی کافی نیست و باید همراه سایر مدارک باشد

• انکار نسب توسط پدر فقط در موارد خاص (مثل عدم امکان رابطه زناشویی) پذیرفته می‌شود

• فرزندان نامشروع فقط از طرف مادر قابل اثبات نسب هستند

• مهلت قانونی خاصی برای اثبات نسب وجود ندارد

7. آثار حقوقی اثبات نسب

• ایجاد حق ارث متقابل

• الزام به پرداخت نفقه

• حق حضانت و ولایت

• حق استفاده از نام خانوادگی

برای پیگیری این پرونده‌ها، مشورت با وکیل متخصص خانواده توصیه می‌شود، چرا که این دعاوی پیچیدگی‌های حقوقی خاصی دارند و نیاز به ارائه دقیق مدارک و دلایل قانونی است.

اثبات نسب در واقع  به جهت ارتباط با نظم عمومی جامعه و همچنین شخصیت اجتماعی و عمومی جامعه و همچنین شخصیت اجتماعی و انسانی اشخاص که رابطه مستقیم با مشخصات هویتی و خانوادگی ان ها و نسبتشان با یکدیگر دارد از درجه ی اهمیت بالایی برخوردار است.

نسب و خویشاوندی اشخاص در اسناد رسمی (ثبت احوال) ثبت میشود و همین امر اهمیت ثبت تولد (تا 15 روز بعد از به دنیا امدن فرزند) را دو چندان میکند چون که باید  پدر و مادر و نسبت خانوادگی  و واقعی طفل مشخص شود.

در جایی که نسبت به نسب و هویت شخص و داشتن قرابت با شخصی اختلافی به وجود اید و این امر مبتلا به همه ی جوامع است .بنابراین برای جلوگیری حل  چنین اختلافاتی افراد باید به مرجع صالح رسیدگی به این امر مراجعه کنند و داخواهی کنند ودادخواست اثبات نسب را ارائه دهند و با توجه به قواعد دادرسی اقدام به اثبات نسب نمایند.

شرایط لازم  برای دعوای اثبات نسب:

شرایط لازم برای این دعوا درواقع در گرو اثبات سه موضوع برای دادگاه است :

1-اثبات رابطه زوجیت میان پدر و مادر

2-اثبات نسب مادری

3-اثبات نسب پدری

که در ادامه به شرح هریک می پردازیم:

مرجع صالح به رسیدگی 

مرجع صالح به رسیدگی به دعوی اثبات نسب  محاکم قضایی خانواده در شهر یا شهرستان محل سکونت خود یا محل سکونت پدر شخص متقاضی  می باشد که دادخواست مزبور باید از طریق دفتر خدمات قضایی ثبت   سپس این دفاتر دادخواست مربوطه را به دادگاه خانواده ارسال و در شعبه ی مورد نظر در این دادگاه ارجاع و رسیدگی خواهد شد.

نسب میتواند ناشی از نسبت دو شخص به جهت ازدواج ب یکدیگر ایجاد شود یعنی  ارتباط سببی میتواند به صورت ارتباط و علقه ی خوشاوندی و خانوادگی باشد مانند رابط ابوت .بنوت.اخوت و ….یا در صورت تلقیح مصنوعی زوجین به وجود اید.

همچنین میتواند در صورت قبول فرزند خواندگی باشد که در این صورت رابطه نسبی و سببی در مورد فرزند خواندگی به حکم قانون برقرار میشود و….

موارد اختلاف و نیاز 

اثبات نسب می تواند نسبت به زمانی که انتساب نسب طفل به پدرومادرمورد تردید و انکار واقع می شود و مورد قبول پدر نیست و به نوعی لعان میکند (یعنی فرزند را متعلق به خود نمیداند)که در این صورت مادر طفل به عنوان مدعی انتساب  نسب طفل به پدرو به طرفیت پدر برای اثبات نسب اقدام می کند در اینجا باید اشاره کرد که رجوع از لعان برای شخص امکان پذیر است و در این صورت اثبات نسب محقق می شود.

یا اینکه شخصی باگذشت زمان مدعی وجود نسب با شخص دیگری. باشد که فوت کرده است می باشد در این صورت دادخواست اثبات نسب به طرفیت وراث قانونی مطرح می شود.

ادله اثباتی جهت اثبات نسب مادری

این ادله که درواقع ادله مصرح قانونی در دادگاه خانواده می باشند عبارتند از:

1–سند که مهم ترین سند برای اثبات نسب سند ولادن یا همان شناسنامه است.

2–شهادت:. بر طبق ماده 424 قانون ایین دادرسی مدنی : میتواند تمامی ارکان نسب را اثبات کند و تشخیص صحت شهادت با دادگاه است و دادرس اجباری به تایید مفاد گواهی ندارد.

3-د اقرار: نسب با اقرار نیز اثبات می‌شود و این تنها موردی است که قانون مدنی درباره آن حکم خاص دارد و این حکم خاص در ماده 1273 قانون مدنی آمده است: «اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولاً تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد، ثانیاً کسی که به نسب او اقرار شده تصدیق کند، مگر در مورد صغیری که اقرار به فرزندی او شده باشد  به شرط انکه منازعی در بین نباشد.

4– اماره قانونی که عبارت است از اوضاع و احوالی که به حکم قانون دلیل بر امری شناخته می شوند .

5-درصورتیکه مدعی هیچ گونه دلیل دیگری برای اثبات نسب نداشته باشد می تواند تقاضای اتیان سوگند نماید ودرصورتیکه خودداری از اتیان سوگند کند سوگند به مدعی رد ی شود وبا سوگند او اثبات نسب محقق میشود

برای اثبات اماره فراش باید رابطه زوجیت بین پدرو مادر وجود داشته باشد در غیر این صورت طفل متولد از زنا طبق رای هیئت عمومی دیوان عالی کشور پدر طفل طبیعی (ناشی از زنا)مکلف به انجام وظایف خود در مقابل طفل طبیعی خواهد بود.

نحوه تقدیم دادخواست اثبات نسب

خواهان این دعوا کسی است که ادعای نسبیت با خانواده را دارد و دادخواست خود را تحت عنوان اثبات نسب (پدری یا مادری یا هر دو) علیه خوانده مطرح میکند.

اگر گواهی و سند ولادت مثبت ادعا نباشد ( مثلا فرزندی که شناسنامه اش را به نام همسر دوم مادر اخذ گردیده ) و شهادت و امارات مربوط به فراش موجود نباشد میتواند با انجام تست DNA که از طریق دستور قضایی به پزشکی قانونی صورت میگیرد منتسب به اثبات مدعای خود اقدام نماید .

درباره کودکان بی سرپرست و گمشده راه حل اخیر میتواند تنها روش اثبات نسب باشد.

دعوای مذکور قابل تجدیدنظرخواهی است و پس از قطعیت و نهایی شدن در صورتی که اثبات نسب صورت گرفته باشد و دادگاه رای به نفع آن بدهد دارای آثار حقوقی است که از جمله آن میتوان به برقراری رابطه وراثت اشاره کرد.

اثبات نسب در حقوق به معنای رسمیت بخشیدن به رابطه خویشاوندی بین افراد (مانند رابطه پدر-فرزندی یا مادر-فرزندی) از طریق روش‌های قانونی است. این فرآیند برای تعیین حقوق و تکالیف طرفین مانند حق ارث، نفقه، حضانت و نام خانوادگی اهمیت اساسی دارد.

انواع نسب در حقوق ایران:

1. نسب پدری (رابطه بین پدر و فرزند)

2. نسب مادری (رابطه بین مادر و فرزند)

روش‌های اثبات :

الف) مادری:

• ساده‌ترین نوع اثبات، معمولاً با ارائه شناسنامه و گواهی تولد که نام مادر در آن درج شده است

• در موارد خاص مانند تولد در منزل، شهادت قابله یا زنان مورد اعتماد قابل استناد است

• علم قاضی بر اساس قرائن و شواهد (مانند شباهت ظاهری یا رفتار خانوادگی)

ب) ا پدری:

1. فرض قانونی:

   • هر فرزندی که در زمان زوجیت متولد شود، متعلق به شوهر است (ماده 1158 قانون مدنی)

   • این حکم حتی اگر تولد کمتر از 9 ماه پس از ازدواج باشد نیز جاری است

   • در صورت طلاق، اگر فاصله بین طلاق و تولد کمتر از 10 ماه باشد، فرزند متعلق به شوهر سابق است

2. اقرار پدر:

   • اگر مردی صریحاً بپذیرد که فرزند متعلق به اوست

3. شهادت شهود:

   • گواهی دو مرد یا یک مرد و دو زن مورد اعتماد

4. آزمایش ژنتیک (DNA):

   • دقیق‌ترین روش علمی

   • نیاز به دستور قضایی دارد

   • در صورت امتناع فرد از آزمایش، ممکن است علیه او حکم صادر شود

مدارک مورد نیاز:

• شناسنامه و گواهی تولد

• عقدنامه (برای اثبات زوجیت در زمان تولد)

• نتیجه آزمایش DNA

• شهادت‌نامه محضری

مراحل قانونی:

1. تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده

2. بررسی مدارک توسط قاضی

3. درخواست آزمایش DNA یا شهادت شهود در صورت نیاز

4. صدور حکم نهایی

نکات مهم:

• در موارد رابطه نامشروع، فقط نسب مادری به رسمیت شناخته می‌شود

• فرزندخواندگی در ایران ایجاد کننده نسب خونی نیست

• امتناع از انجام آزمایش DNA ممکن است به عنوان قرینه علیه فرد تفسیر شود

برای پیگیری اینگونه پرونده‌ها، مشورت با وکیل متخصص در امور خانواده توصیه می‌شود تا با ارائه مدارک معتبر و رعایت تشریفات قانونی، بتوان به بهترین نتیجه رسید.

 پدری

با توجه به دشواری اثبات نسب پدری در مقابل اثبات نسب مادری  به جهت اینکه  مدعی نسب باید ثابت نماید که  وجود او حاصل رابطه ی بین مادر و شوهرمادرش می باشد و این به راحتی امکان پذیر نیست.

 لذا قانون گذار در اینجا دخالت کرده و با استفاده از اماره یا نشانه قانونی این مشکل خانوادگی را حل میکند این اماره  اماره فراش می باشد که بر طبق این اماره کودکی که در زمان  زوجیت متولد می‌شود متعلق به شوهر است. و فقط از راه اتهام زن به زنا می‌توان خلاف آن را ثابت کرد.

نمونه دادخواست اثبات نسب

 

خواسته :اثبات نسب و دستور صدور شناسنامه  برای فرزندتوسط ثبت احوال

 

دلائل و منضمات : 1.کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی 2.استعلام از بیمارستان در خصوص ولادت صغیر 3. وکالتنامه

ریاست محترم دادگاه خانواده تهران

با سلام

احتراماً، حسب توضیحات و مدارک و مستندات ابرازی از سوی موکل باستحضار آن عالی مقام میرساند:

موکل به واسطه ازدواج شرعی و قانونی دارای فرزند ذکور می باشد و لیکن به دلیل متواری شدن همسرشان و عدم اطلاع

موکل از محل ایشان و نداشتن اطلاعات حقوقی و مراجعات متعدد به ثبت احوال و عدم صدور شناسنامه توسط این اداره به دلیل

عدم وجود گواهی ولادت یا حکم دادگاه ،علیرغم گذشت بیش از سیزده سال از تولد ایشان ، نسبت به اخذ شناسنامه برای فرزند

خویش تا کنون موفق نبوده است ولیکن وی را با نام فامیلی خویش در مدرسه ثبت نام نموده است. اکنون با تغییر سیستم آموزشی

به جهت عدم ارائه شناسنامه از ثبت نام ایشان در مقطع بالاتر ممانعت گردیده است لذا تقاضای استعلام از بیمارستان جهت اخذ

گواهی ولادت صغیر و صدور دستور شایسته مبنی بر اثبات نسب موکل به عنوان مادر صغیر و صدور دستور مبنی بر صدور

شناسنامه برای صغیر به نام مادر را از محضر آن عالی مقام دارند.

نمونه دادخواست اثبات نسب و دستور صدور شناسنامه

با تشکر و تجدید احترام