وقف عام و خاص

وکیل وقف – واقف . موقوف علیه – وقف عام  – وقف خاص – وقف عام – متولی وقف –  رجوع از وقف  مباحث عمده این بخش میباشد .

معنای لغوی وقف : اهدا کردن ، بخشیدن

مقدمه

وقف هنگامی اعمال می شود که شخصی مالی را تنها در راه رضای خدا و استفاده افراد قرار می دهد و در مقابل این عمل انتظار دریافت منفعتی  را نداشته باشد  عقد وقف از عقود معین می باشد و شخصی که اقدام به وقف اموال خود میکند باید تشریفات و مواردی که مطابق قانون برای وقف صحیح لازم است ، رعایت کند  .به عنوان مثال ، باید اشخاصی را مشخص کند که امولش جهت استفاده ی آنان وقف شود  ویا  اموال وقف شده جهت چه امری مورد استفاده قرار بگیرد .

تعریف قانون مدنی از وقف

وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس شود ( امکان فروش و نقل و انتقال آن وجود نداشته باشد ) و منافع آن تسیبیل گردد.

ارکان عقد وقف :

واقف : به شخصی که مال خود را وقف می کند واقف می گویند .

موقوف علیه : کسی است که وقف به نفع او ایجاد شود و در صورتی که شخصی که برای او وقف شده است یک نفر نباشد تحت عنوان موقوف علیهم شناخته می شود . مثال : شخصی باغی را برای استفاده از کودکانی که تحت نگهداری بهزیستی هستند وقف می کند در این صورت کودکان بهزیستی موقوف علیهم شناخته می شوند

مال موقوفه: به مالی که وقف شده مال موقوفه می گویند .

متولی : به شخصی که اداره مال موقوفه را برعهده می گیرد متولی می گویند .

آیا امکان وقف یک مال بدون مشخص کردن موقوف علیه آن وجود دارد ؟

یکی از شرایط وقف صحیح مشخص بودن موقوف علیهم آن است . مطابق ماده 69 قانون مدنی وقف بر معدوم صحیح نیست مگر به تبع موجود و اگر در رابطه با شخصی وقف شود که مشخص نباشد آن وقف باطل می باشد به عبارت دیگر وقف بر مجهول صحیح نمی باشد .

ویژگی های عقد وقف به شرح ذیل می باشد :

• عقد وقف لازم است ، به این معنا که هیچ یک از طرفین حق برهم زدن و فسخ عقد وقف را ندارند .
• عقد وقف باید در رابطه با عین صورت بگیرد که قابل مشاهده باشد
• عقد وقف از عقود معین می باشد به این معنا که تشریفات خاصی جهت انعقاد و صحت آن در نظر گرفته شده است .
• عقد وقف غیر معوض است به این معنا که در مقابل مالی که وقف می شود مال یا پولی دریافت نمی شود .

انواع عقد وقف:

وقف عام :

هنگامی که مال برای استفاده عموم مردم وقف می شود با آن وقف می گویند . مانند شخصی که زمینی را جهت ساختن مدرسه وقف می کند .

وقف خاص :

وقف خاص در رابطه با شخص یا اشخاص معین می باشد این وقف دارای حصر معین است و تنها شامل تعداد محدودی از افراد  می شود . مانند زمانی که شخصی زمینی را برای نگهداری از سالمندان وقف می کند .

آیا امکان فروش مال وقفی وجود دارد ؟

انتقال و فروش مال وقفی جایز نیست مگر در مواردی که قانون بیان کرده است . مطابق قانون اگر مال وقفی خراب شود و یا به گونه ای باشد که رو به خرابی رود و کسی برای ساختن آن حاظر نشود و یا عمران آن مشکل و سخت باشد مال موقوفی فروخته می شود .

آیا امکان رجوع از وقف وجود دارد ؟

تا قبل از آن که مال موقوفه به قبض داده نشده است وقف صورت نگرفته و شخص می تواند از وقف مال خود صرف نظر کند ولی به محض قبض مال دیگر امکان رجوع از وقف وجود ندارد . به دلیل اینکه وقف عقدی لازم است امکان بر هم زدن و رجوع از آن وجود ندارد .

امکان وقف مالی که منافع آن برای دیگری است وجود دارد ؟

بله ، مطابق ماده 64 قانون مدنی ، مالی را که منافع آن موقتاً متعلق به دیگری است میتوان وقف نمود و همچنین وقف ملکی که در آن حق ارتفاق موجود است جائز است‌ بدون اینکه به حق مزبور خللی وارد آید.

به عنوان مثال  شخصی خانه اش را به مدت یک سال به دیگری اجاره داده است .  در مدت این یک سال منفعت استفاده از این خانه برای مستاجر او می باشد  با این حال این امکان برای او وجود دارد که خانه اش را وقف کند .

موارد استفاده از مال وقفی را توضیح دهید :

 هنگامی که شخصی اموال خود را در راهی وقف می کند باید در همان راه مورد استفاده قرار بگیرد  ولی اگر شرایطی به وجود بیاید که امکان استفاده از آن در همان راهی که مورد نظر واقف بوده است وجود نداشته باشد در این صورت به عملی که نزدیک تر و شبیه تر به نیت واقف است عمل می شود .

وقف

مشاوره حقوقی رایگان با وکیل دادگستری

121 61 61 0912