قیم کیست ؟

قیم نماینده قانونی برای محجورین (صغیر، مجنون، سفیه) است که توسط دادگاه تعیین می‌شود تا امور مالی و حقوقی آنان را مدیریت کند.جهت رزرو وقت مشاوره با شماره 09126161121 تماس حاصل فرمائید.

قیم شدن، گرچه مسئولیتی سنگین و همراه با نظارت قضایی است، اما دارای مزایایی نیز می‌باشد که برخی از آن‌ها قانونی و برخی انسانی و اجتماعی‌اند.

مزایای قیم شدن:

جهت رزرو وقت مشاوره خود با وکلای ما با شماره های زیر تماس بگیرید :

121 61 61 0912

83 944 83 0912

2 230 230 0912

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید  

1. حق نمایندگی قانونی

 می‌تواند:

• به‌جای محجور در امور مالی، حقوقی و اداری تصمیم بگیرد.

• در معاملات، دعاوی و قراردادها به‌نام محجور عمل کند.

مثال: فروش یا اجاره ملک، دریافت وجه، طرح دعوا در دادگاه.

2. حق دریافت دستمزد (حق‌الزحمه)

در صورتی‌ که دادگاه اجازه دهد، می‌تواند بابت زحماتش:

• از اموال محجور دستمزد دریافت کند.

• این حق‌الزحمه بر اساس نوع کار، میزان اموال و نظر دادگاه تعیین می‌شود.

3. حق مدیریت دارایی‌های محجور

اجازه دارد:

• اموال، درآمد، حساب بانکی و سرمایه‌گذاری‌های محجور را مدیریت کند.

• البته تحت نظارت دادگاه و با برخی محدودیت‌ها (مثل نیاز به مجوز برای فروش ملک).

4. پاداش معنوی و جایگاه اخلاقی

• قیم بودن به‌ویژه برای بستگان محجور (مثل مادر، برادر، عمو…) یک وظیفه انسانی، اخلاقی و خانوادگی است.

• باعث احترام اجتماعی و اعتماد بستگان و جامعه می‌شود.

5. پیشگیری از ورود اشخاص ناصالح

با قیم شدن، فردی که به محجور دلسوز است، مانع از این می‌شود که افراد غیردلسوز یا سودجو وارد اموال یا زندگی محجور شوند.

6. امکان تأثیرگذاری در تربیت و آینده محجور

در صورتی که محجور صغیر باشد، قیم می‌تواند نقش مهمی در تحصیل، تربیت، زندگی شخصی و رفاه کودک ایفا کند.

در کنار این مزایا، قیم مسئولیت‌های حقوقی، مالی و اخلاقی سنگینی دارد و هرگونه سوءاستفاده می‌تواند منجر به عزل، جریمه یا حتی مجازات کیفری شود.

تعریف قَیِّم چیست؟

قَیِّم فردی است که با حکم دادگاه برای نگهداری، حمایت و اداره امور مالی و شخصی محجور تعیین می‌شود.
محجور ممکن است کسی باشد که به دلیل صغیر بودن (کمتر از ۱۸ سال)، جنون (دیوانگی) یا سَفَه (عدم توانایی در اداره امور مالی) قادر به تصمیم‌گیری یا حفاظت از خود و اموالش نباشد.

تعریف قانونی:

طبق ماده ۱۲۳۵ قانون مدنی ایران:

«قَیِّم کسی است که از طرف دادگاه برای اداره امور محجور منصوب می‌شود.»

برای چه کسانی تعیین می‌شود؟

• صغیر: کودکی که پدر (ولی قهری) و جد پدری‌اش فوت کرده باشند.

• مجنون: کسی که عقل خود را از دست داده باشد.

• سفیه: فردی که قدرت تشخیص در امور مالی ندارد (ولخرج، فریب‌خور، ساده‌لوح در مسائل مالی).

وظیفه اصلی چیست؟

• نگهداری شخصی محجور (در صورت لزوم)

• اداره اموال و دارایی‌های محجور

• حفظ حقوق قانونی و پیگیری امور قضایی مربوط به محجور

بدون اجازه دادگاه نمی‌تواند:

• اموال غیرمنقول محجور را بفروشد

• اموال را رهن دهد

• معاملات مهم انجام دهد

قیمنامه (حکم قیمومت) تا زمانی اعتبار دارد که وضعیت “حَجر” محجور ادامه داشته باشد یا دادگاه تصمیم به تغییر آن بگیرد. به‌طور کلی، مدت اعتبار قیمنامه به‌صورت دائمی است، مگر اینکه یکی از موارد زیر رخ دهد:

 موارد پایان یا بی‌اعتباری قیمنامه:

رفع حجر محجور
اگر محجور:

• به سن قانونی (۱۸ سال) برسد، در مورد صغیر

• بهبود یابد، در مورد مجنون یا سفیه (با حکم پزشکی و تأیید دادگاه)

 در این صورت، قیمنامه با حکم دادگاه لغو می‌شود.

عزل قیم توسط دادگاه
اگر :

• • سوءاستفاده کند

  • مرتکب تخلف یا خیانت شود

  • صلاحیت اخلاقی یا قانونی نداشته باشد
    → دادگاه می‌تواند حکم قیمومت را باطل کند.

استعفای قیم (با اجازه دادگاه)
می‌تواند از ادامه قیمومت انصراف دهد، اما فقط با تأیید دادگاه.

فوت یا حجر قیم
اگر قیم خودش فوت کند یا دچار جنون/سفه شود، قیمنامه خودبه‌خود باطل می‌شود و دادگاه برای محجور قیم جدید تعیین می‌کند.

صدور حکم جدید قیمومت
در مواردی که قیم جدید تعیین می‌شود، قیمنامه قبلی منسوخ می‌شود.

قیمنامه تا زمانی که محجور نیاز به قیم دارد و قیم صلاحیت دارد، معتبر است. هر تغییری در وضعیت محجور یا قیم، نیازمند بررسی و صدور حکم جدید از دادگاه است.

نصب  به معنای انتخاب و تعیین قیم برای فرد محجور (کسی که به دلیل صغیر بودن، جنون یا سفاهت نیاز به سرپرست قانونی دارد) از سوی دادگاه است. این فرآیند توسط دادگاه خانواده صورت می‌گیرد و بسته به شرایط، فرد یا نهاد معینی به عنوان قیم منصوب می‌شود.

مراحل نصب :

1. درخواست نصب 
   هر شخص یا نهاد (مانند نزدیکان، بستگان، اداره سرپرستی) می‌تواند درخواست نصب قیم را به دادگاه خانواده ارائه دهد. معمولاً دادخواست باید به همراه مدارک معتبر باشد.

2. بررسی شرایط محجور
   دادگاه باید وضعیت محجور را بررسی کند و تایید نماید که محجور نیاز به قیم دارد. این بررسی ممکن است شامل:

   • گواهی پزشکی در مورد جنون یا سفاهت

   • تایید سن قانونی (برای صغیر)

   • شهادت یا استشهادیه محلی از افراد آشنا به وضعیت محجور

3. بررسی صلاحیت افراد پیشنهادی 
   دادگاه صلاحیت فرد یا افراد پیشنهادی برای قیم بودن را بررسی می‌کند. معمولاً اولویت با بستگان نزدیک (مادر، پدر، برادر، خواهر، یا جد پدری) است، مگر اینکه فردی صلاحیت اخلاقی، مالی یا قانونی نداشته باشد.

4. صدور حکم نصب قیم
   پس از بررسی‌های لازم، دادگاه حکم نصب قیم را صادر می‌کند و فرد یا نهاد مورد تایید به عنوان قیم قانونی محجور منصوب می‌شود.

5. ثبت قیمنامه
   قیمنامه به‌عنوان حکم قانونی قیمومت ثبت می‌شود و قیم موظف است تا به وظایف خود عمل کند.

جهت رزرو وقت مشاوره خود با وکلای ما با شماره های زیر تماس بگیرید :

121 61 61 0912

83 944 83 0912

2 230 230 0912

اولویت‌های نصب :

طبق قانون ایران، در تعیین، اولویت‌هایی وجود دارد:

• مادر در صورت نبود پدر و جد پدری، در اولویت قرار دارد.

• جد پدری اگر زنده باشد.

• بستگان دیگر (مثل برادر، خواهر، عموی محجور)

• اگر هیچ یک از بستگان صلاحیت نداشته باشند، دادگاه می‌تواند افراد معتمد یا سازمان‌های حمایتی را به‌عنوان قیم منصوب کند.

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید   

ویژگی‌های فرد :

برای نصب ، فرد باید:

صلاحیت اخلاقی و صلاحیت مالی برای نگهداری و اداره امور محجور را داشته باشد.

• عدم سوءپیشینه و مشکلات قانونی

• توانایی مالی برای رسیدگی به امور محجور

نصب توسط دادگاه:

دادگاه برای نصب قیم، حکم رسمی قیمومت صادر می‌کند و این حکم قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر است.

وظایف :

وظایف محجور عبارت است از مجموعه مسئولیت‌هایی که فرد قیم بر عهده دارد تا امور محجور را در زمینه‌های مختلف اداره و هدایت کند. قیم باید در راستای حفاظت از حقوق محجور عمل کند و طبق قوانین و دستورهای دادگاه اقدام نماید.

وظایف اصلی محجور:

1. مدیریت اموال محجور

   • مسئولیت دارد که اموال و دارایی‌های محجور را حفظ و اداره کند.

   • او باید از خسارت به اموال جلوگیری کرده و آن‌ها را به درستی نگهداری کند.

   • برای انجام برخی اقدامات مالی، مانند فروش اموال، قیم باید از دادگاه مجوز دریافت کند.

2. حفظ و نگهداری از محجور

   • رعایت نیازهای شخصی محجور: قیم باید از نظر بهداشت، آموزش، تغذیه، درمان و سایر امور مربوط به زندگی محجور مراقبت کند.

   • اگر محجور صغیر است، قیم باید از نظر تربیتی و اجتماعی نیز به رشد و پرورش او کمک کند.

3. حمایت حقوقی و قانونی

   •  باید از حقوق قانونی محجور در برابر افراد و نهادهای مختلف حمایت کند.

   • در صورت لزوم، قیم می‌تواند به‌نمایندگی از محجور، در دعاوی قضایی مشارکت کند یا از او دفاع کند.

4. مراقبت پزشکی و درمانی

   • اگر محجور به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشته باشد، قیم موظف است که درمان و مراقبت‌های پزشکی را تأمین کند.

   • در صورت لزوم، قیم باید تصمیمات پزشکی لازم را برای محجور اتخاذ کند.

5. آموزش و تحصیل (در مورد محجوران صغیر)

   •  باید مراقبت و هدایت تحصیلی کودک محجور را انجام دهد و او را به تحصیل و یادگیری ترغیب کند.

   • همچنین، قیم باید به آموزش‌های دینی و فرهنگی محجور توجه داشته باشد.

6. انتقال اموال و دارایی‌ها

   •  می‌تواند در صورتی که محجور به دلیل بیماری یا عدم توانایی به مدیریت اموال نیاز داشته باشد، مالی را به نام محجور انتقال دهد، اما تنها در موارد ضروری و با تأیید دادگاه.

7. تقاضای حمایت مالی

   • در صورتی که محجور نیاز به منابع مالی برای زندگی یا درمان داشته باشد، قیم می‌تواند از طریق مراجع قانونی درخواست کمک یا وام کند.

8. تعیین محل اقامت محجور

   • قیم مسئولیت دارد که محل اقامت مناسب برای محجور فراهم کند، به‌ویژه در مواردی که محجور به مراقبت خاص نیاز دارد.

محدودیت‌ها و نظارت :

• قیم نمی‌تواند بدون مجوز دادگاه اقداماتی مانند فروش اموال غیرمنقول یا رهن اموال انجام دهد.

• دادگاه خانواده به‌طور مستمر عملکرد قیم را بررسی کرده و در صورت نیاز، دستور تغییر قیم را صادر می‌کند.

• اگر مرتکب سوءاستفاده یا کوتاهی در انجام وظایف خود شود، ممکن است از سمت خود عزل شود و تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.

خلاصه وظایف :

باید با دقت و امانت در اداره امور مالی و شخصی محجور عمل کرده و از اموال و حقوق او به بهترین نحو محافظت کند. او باید به نیازهای پزشکی، تحصیلی و اجتماعی محجور رسیدگی کرده و در تمامی مسائل قانونی به‌عنوان نماینده محجور عمل کند.

اختیارات :

اختیارات به مجموعه حقوق و اجازه‌هایی اطلاق می‌شود که قانون به قیم داده است تا به‌عنوان نماینده محجور در مسائل مختلف عمل کند. این اختیارات تحت نظارت دادگاه و با محدودیت‌هایی همراه است تا از سوءاستفاده یا آسیب به محجور جلوگیری شود.

اختیارات قیم:

1. مدیریت و حفظ اموال محجور

   •  حق دارد که اموال محجور را حفظ و نگهداری کند.

   • او می‌تواند تصمیمات مربوط به استفاده از اموال محجور را بگیرد، اما در صورتی که اقدام بزرگی مانند فروش اموال غیرمنقول بخواهد انجام دهد، نیاز به اجازه دادگاه دارد.

2. دعاوی قضایی و حقوقی

   • قیم می‌تواند به‌عنوان نماینده قانونی محجور در دادگاه‌ها حضور یابد و از طرف او دعاوی را مطرح کند یا از او دفاع کند.

   • او می‌تواند از محجور شکایت کند یا در برابر دعاوی به‌دفاع بپردازد.

3. نگهداری و مراقبت از محجور

   • قیم مسئولیت دارد که مراقبت‌های شخصی محجور را انجام دهد، از جمله مراقبت‌های پزشکی، آموزش و تربیت.

   • قیم می‌تواند در مواردی که محجور نیاز به تغییر محل اقامت دارد، تصمیمات لازم را اتخاذ کند.

4. حق تصمیم‌گیری در امور مالی

   • قیم می‌تواند در امور مالی محجور دخالت کند و تصمیماتی مانند سرمایه‌گذاری، خرید، فروش یا اجاره اموال را اتخاذ نماید.

   • البته برخی از این تصمیمات نیازمند اجازه دادگاه هستند (مثلاً برای فروش اموال غیرمنقول).

5. تصمیم‌گیری در امور درمانی و پزشکی

   • اگر محجور نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد، قیم حق دارد که در این زمینه تصمیم‌گیری کند.

   • قیم می‌تواند اجازه دهد که محجور تحت درمان قرار گیرد و تصمیمات درمانی را اتخاذ کند.

6. اجرا و نگهداری اسناد و قراردادها

   • قیم می‌تواند قراردادهایی به‌نام محجور منعقد کند و اسناد قانونی او را امضا کند.

   • در صورتی که نیاز باشد، قیم می‌تواند به‌عنوان نماینده قانونی محجور، اسناد مالی را امضا کند.

7. تحصیل و آموزش (در مورد محجوران صغیر)

   • قیم می‌تواند در مورد تحصیل و آموزش محجور تصمیم بگیرد، به‌ویژه در مورد کودکان صغیر.

   • او می‌تواند محجور را به مدارس مناسب معرفی کرده و از حقوق تحصیلی او محافظت کند.

8. دریافت مستمری یا حمایت مالی

   • قیم می‌تواند از مراجع دولتی یا سازمان‌های حمایتی درخواست کمک مالی برای محجور کند.

   • او مسئول جمع‌آوری منابع مالی است که محجور به آن نیاز دارد.

محدودیت‌ها و نظارت بر اختیارات :

• دادگاه نظارت دارد: تمامی اقدامات قیم تحت نظارت دادگاه است و برای برخی از اقدامات مهم (مانند فروش اموال غیرمنقول یا ازدواج محجور) نیاز به اجازه دادگاه دارد.

• عدم سوءاستفاده: قیم نمی‌تواند از اموال محجور برای منافع شخصی خود استفاده کند و اگر چنین کاری انجام دهد، تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.

• صلاحیت اخلاقی: دادگاه باید بررسی کند که قیم دارای صلاحیت اخلاقی، مالی و قانونی است تا از سوءاستفاده و کوتاهی جلوگیری شود.

جهت رزرو وقت مشاوره خود با وکلای ما با شماره های زیر تماس بگیرید :

121 61 61 0912

83 944 83 0912

2 230 230 0912

مسئول است که از اموال و حقوق محجور محافظت کند و تصمیمات مهم زندگی او را در زمینه‌های مختلف اتخاذ کند. با این حال، این اختیارات به‌صورت محدود و تحت نظارت دادگاه است تا از هرگونه سوءاستفاده جلوگیری شود.

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید

« با تشکر از وقتی که برای مطالعه این مطلب قرار دادید، شما می توانید با استفاده از قسمت نظرات سوالات حقوقی خود را مطرح کنید تا ما در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگو شما باشیم ».