ضم وکیل

ضم وکیل یعنی تعهد وکیل به انجام مورد وکالت به نفع موکل، با پذیرش مسئولیت در برابر او.جهت رزرو وقت مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری با شماره 09126161121 تماس حاصل فرمایید

ضم وکیل چیست؟

ضم وکیل به معنای واگذاری یا معرفی وکیل دیگر توسط وکیل اصلی برای انجام امور خاص است. به عبارت دیگر، زمانی که وکیل اصلی به دلایلی نمی‌تواند یا نمی‌خواهد ادامه نمایندگی کند، می‌تواند یک وکیل دیگر را به جای خود معرفی کرده و از او بخواهد که امور موکل را پیگیری کند. در این صورت، وکیل جدید مسئولیت‌ها و وظایف مربوط به پرونده را بر عهده می‌گیرد.

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید

ویژگی ها :
انتقال مسئولیت: زمانی که وکیل اصلی نمی‌تواند یا نمی‌خواهد ادامه دهد، مسئولیت‌ها و وظایف او به وکیل جدید منتقل می‌شود.

اختیاری بودن: ضم وکیل معمولاً با رضایت موکل و موافقت وکیل اصلی صورت می‌گیرد.

اطلاع‌رسانی به موکل: موکل باید از تغییر وکیل مطلع شود، و این تغییر ممکن است در قالب امضای قراردادی جدید یا اطلاع‌رسانی رسمی انجام شود.

محدود بودن در چارچوب وکالت: ضم وکیل باید در چارچوب وکالتی که قبلاً به وکیل اصلی داده شده، صورت گیرد و وکیل جدید نمی‌تواند خارج از آن محدوده عمل کند.

لزوم تایید از سوی موکل: در اغلب موارد، ضم وکیل باید با تایید موکل انجام شود، زیرا موکل باید به وکیل جدید اعتماد داشته باشد.
معایب ضم وکیل عبارت‌اند از:

کاهش اعتماد موکل: موکل ممکن است به وکیل جدید اعتماد نداشته باشد و این باعث کاهش رضایت یا همکاری شود.

اختلال در روند پرونده: تغییر وکیل می‌تواند باعث وقفه یا ناهماهنگی در روند رسیدگی به پرونده شود.

تعارض در تصمیم‌گیری: اگر هر دو وکیل هم‌زمان درگیر پرونده باشند، احتمال اختلاف‌نظر میان آن‌ها وجود دارد.

افزایش هزینه‌ها: حضور وکیل دوم ممکن است باعث افزایش هزینه‌های وکالت برای موکل شود.

ابهام در مسئولیت‌ها: در صورت نبود توافق یا قرارداد شفاف، ممکن است مسئولیت‌های هر وکیل مشخص نباشد و موجب اختلاف شود.
مثال:

فرض کنید آقای «رضایی» به وکیل خود، آقای «کریمی»، وکالت می‌دهد تا برای او یک قطعه زمین را در دادگاه بازپس‌گیری کند. در میانه روند رسیدگی، آقای کریمی به دلیل سفر طولانی‌مدت به خارج از کشور نمی‌تواند پرونده را ادامه دهد. او با اجازه و اطلاع موکل، تصمیم می‌گیرد آقای «صفری» را به عنوان وکیل دوم (وکیل ضمیمه‌شده) معرفی کند.

در این حالت، آقای صفری به عنوان وکیل ضم‌شده وارد پرونده می‌شود و از آن به بعد می‌تواند اقدامات حقوقی لازم مانند شرکت در جلسات دادگاه، تنظیم لوایح دفاعی و پیگیری حقوقی را انجام دهد.

اگر موکل (آقای رضایی) با ضم این وکیل جدید موافق باشد و اختیارات مشخصی برای او تعیین شده باشد، اقدامات آقای صفری معتبر است. اما اگر وکالت‌نامه یا اجازه‌نامه جدیدی امضا نشود و موکل رضایت ندهد، ممکن است اعمال حقوقی وکیل جدید با مشکل مواجه شود یا حتی از سوی دادگاه پذیرفته نشود.

نتیجه: این مثال نشان می‌دهد که ضم وکیل باید با اطلاع و تأیید موکل و در چهارچوب قانونی وکالت انجام شود تا آثار حقوقی صحیحی داشته باشد.
تحلیل قانونی + متن قانون:
تعریف ضم وکیل (بر پایه قانون مدنی ایران):

در قانون مدنی به صراحت واژه “ضم وکیل” نیامده، اما مفهوم آن از مواد ۶۷۳، ۶۷۴ و ۶۷۵ قانون مدنی برداشت می‌شود. این مواد به اختیارات وکیل و امکان توکیل (واگذاری وکالت به شخص دیگر) اشاره دارند.
۲. مواد قانونی مرتبط:

ماده ۶۷۳ قانون مدنی: 
“وکیل نمی‌تواند انجام امری را که به او واگذار شده است به دیگری واگذار نماید، مگر اینکه صریحاً یا به دلالت قرائن، حق توکیل داشته باشد.”

ماده ۶۷۴:

“وکیل در حدود و اختیاراتی که موکل به او داده است، می‌تواند عمل نماید.”

ماده ۶۷۵:

“موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند، مگر اینکه وکالت ضمن عقد لازمی داده شده باشد که در این صورت فقط در موارد خاص می‌تواند او را عزل کند.”

۳. تحلیل بر اساس قانون:

در حقوق ایران، زمانی که وکیل اصلی به هر دلیل نمی‌خواهد یا نمی‌تواند ادامه وکالت دهد، در صورت داشتن اختیار توکیل (واگذاری وکالت به دیگری)، می‌تواند وکیل دومی را معرفی کند. به این عمل ضم وکیل گفته می‌شود.

در دو حالت ممکن است:

توکیل به غیر: وکیل اصلی انجام کار را به دیگری واگذار می‌کند و خودش کنار می‌رود (وکیل دوم جایگزین می‌شود).

ضم وکیل به خود: وکیل دوم در کنار وکیل اول فعالیت می‌کند (هر دو با هم مسئول هستند).

۴. شرایط صحت ضم وکیل:

برای اینکه ضم وکیل صحیح و قانونی باشد، باید شرایط زیر رعایت شود:

وجود اختیار توکیل: وکیل اصلی باید طبق قرارداد وکالت، اختیار معرفی وکیل دوم را داشته باشد.

اطلاع و رضایت موکل: اگرچه قانون الزام مستقیمی برای رضایت موکل در ضم وکیل نگذاشته، اما برای جلوگیری از اختلاف، رضایت موکل معمولاً ضروری دانسته می‌شود.

تعیین حدود اختیارات: وکیل دوم باید در همان حدودی که موکل به وکیل اول اجازه داده، عمل کند.

تنظیم وکالت‌نامه جدید: معمولاً برای رسمیت یافتن ضم وکیل، یک وکالت‌نامه جداگانه برای وکیل دوم تنظیم می‌شود.

۵. آثار حقوقی ضم وکیل:

وکیل دوم دارای همان مسئولیت‌ها و اختیارات است که به وکیل اصلی داده شده است.

موکل می‌تواند وکیل دوم یا هر دو وکیل را عزل کند.

اگر یکی از وکلا مرتکب تقصیر شود، بسته به نقش هرکدام، ممکن است هر دو مسئول شناخته شوند.

۶. مثال عملی برای شفافیت بیشتر:

فرض کنید یک فرد (موکل) برای فروش ملکی به وکیل خود اختیار کامل داده است. وکیل، برای تسهیل کار، شخص دیگری را هم ضمیمه می‌کند. هر دو وکیل در معاملات شرکت می‌کنند، اما وکیل دوم سند رسمی را امضا می‌کند. اگر مشکلی در معامله ایجاد شود، هر دو وکیل ممکن است مسئول شناخته شوند.

نمونه وکالت نامه:

وکالت‌نامه ضم وکیل

این قرارداد در تاریخ ___________ بین:

نام موکل: _______________
کد ملی موکل: _______________
آدرس: _______________
شماره تماس: _______________

و

نام وکیل اصلی: _______________
کد ملی وکیل اصلی: _______________
آدرس: _______________
شماره تماس: _______________

به شرح زیر تنظیم می‌گردد:
ماده 1 – موضوع وکالت:

موکل به وکیل اصلی این اختیار را داده است که تمامی امور مرتبط با ___________ (شرح موضوع، مثلاً پیگیری پرونده قضایی، انجام معامله ملکی و غیره) را انجام دهد.
ماده 2 – ضم وکیل:

موکل به وکیل اصلی اختیار می‌دهد که شخص زیر را به عنوان وکیل ضمیمه‌شده برای انجام امور مرتبط با وکالت معرفی نماید:

نام وکیل ضمیمه‌شده: _______________
کد ملی وکیل ضمیمه‌شده: _______________
آدرس: _______________
شماره تماس: _______________

ماده 3 – اختیارات وکیل ضمیمه‌شده:

وکیل ضمیمه‌شده تمامی اختیارات و مسئولیت‌های وکیل اصلی را در حد تعیین‌شده در وکالت‌نامه موکل به عهده خواهد گرفت و می‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:

شرکت در جلسات وکالت.

پیگیری پرونده‌ها و اقدامات قانونی.

امضا کردن اسناد و مدارک در زمینه موضوع وکالت.

ماده 4 – مدت اعتبار وکالت:

این وکالت‌نامه از تاریخ امضاء تا زمانی که موکل تصمیم به لغو آن بگیرد، اعتبار دارد.
ماده 5 – عزل وکیل ضمیمه‌شده:

موکل حق دارد در هر زمان که بخواهد، وکیل ضمیمه‌شده را عزل کند. همچنین وکیل اصلی می‌تواند در صورت لزوم، وکیل ضمیمه‌شده را تغییر دهد.
ماده 6 – پذیرش مسئولیت:

وکیل اصلی و وکیل ضمیمه‌شده به‌طور مشترک مسئولیت انجام امور وکالت را بر عهده دارند و تمامی اقداماتی که به‌واسطه این وکالت‌نامه صورت گیرد، بر عهده آن‌ها خواهد بود.

امضا و تایید:

امضاء موکل: _______________
امضاء وکیل اصلی: _______________
امضاء وکیل ضمیمه‌شده: _______________

تاریخ: _______________

این متن یک وکالت‌نامه عمومی برای ضم وکیل است و می‌تواند برای موارد مختلف تنظیم شود. اگر موضوع خاصی مد نظر دارید، می‌توان متن وکالت‌نامه را به تناسب آن تغییر داد.
در چه شرایطی ضم وکیل صحت پیدا میکند؟
ضم وکیل زمانی از نظر حقوقی صحیح و معتبر است که شرایط زیر رعایت شده باشد:
وجود اختیار توکیل برای وکیل اصلی

وکیل اصلی باید در وکالت‌نامه‌ای که از موکل دارد، صراحتاً یا به‌طور ضمنی اجازه داشته باشد که وکیل دیگری را به کار بگیرد.
این موضوع مطابق با ماده 673 قانون مدنی است:

“وکیل نمی‌تواند انجام امری را که به او واگذار شده است به دیگری واگذار نماید، مگر اینکه صریحاً یا به دلالت قرائن، حق توکیل داشته باشد.”

اطلاع یا رضایت موکل (در عمل)

هرچند قانون الزام صریحی به رضایت موکل ندارد، اما در عمل و رویه قضایی، رضایت یا حداقل اطلاع قبلی یا بعدی موکل از ضم وکیل ضروری است تا اعتبار آن زیر سؤال نرود.
تعیین حدود اختیارات وکیل ضمیمه‌شده

اختیارات وکیل دوم (وکیل ضم‌شده) باید مطابق همان محدوده اختیاراتی باشد که موکل به وکیل اول داده است. این اختیارات نباید از چارچوب وکالت فراتر رود.

عدم مخالفت صریح موکل

اگر موکل صراحتاً با حضور یا فعالیت وکیل دوم مخالفت کند، ضم وکیل باطل یا فاقد اثر خواهد بود، حتی اگر وکیل اصلی اختیار توکیل داشته باشد.
5. تنظیم وکالت‌نامه معتبر برای وکیل دوم

برای رسمیت یافتن وکیل جدید، معمولاً یک وکالت‌نامه جداگانه تنظیم می‌شود که در آن موکل یا وکیل اول، وکیل دوم را معرفی می‌کند. این وکالت‌نامه باید شرایط قانونی را داشته باشد.
6. اهلیت قانونی وکیل دوم

وکیل ضم‌شده باید دارای شرایط قانونی برای وکالت باشد، یعنی:

سن قانونی (۱۸ سال تمام)

اهلیت قانونی (عقل و اختیار)

ممنوع‌الخروج یا ممنوع‌المعامله نباشد
تفاوت ضم امین با ضم وکیل :
تفاوت ضم وکیل و ضم امین در حقوق، به وظایف و جایگاه شخص منصوب‌شده در کنار وکیل اصلی یا ولیّ برمی‌گردد. در ادامه، تفاوت این دو اصطلاح را توضیح می‌دهم:
ضم وکیل

تعریف: ضم وکیل یعنی افزودن یک وکیل دیگر به وکیل موجود.

هدف: معمولاً برای کمک به انجام بهتر و سریع‌تر امور یا جلوگیری از سوء‌استفاده وکیل اول انجام می‌شود.

اختیارات: وکیل ضمیمه معمولاً همان اختیارات وکیل اول را دارد مگر این‌که محدودیتی تعیین شده باشد.

مثال: اگر قیم برای صغیر یا محجور، وکیلی برای فروش اموال تعیین کرده باشد، دادگاه می‌تواند وکیل دومی را نیز اضافه کند تا باهم اقدام کنند.

ضم امین

تعریف: ضم امین یعنی افزودن یک امین (ناظر یا حافظ منافع) در کنار ولیّ یا قیم.

هدف: برای نظارت بر اعمال ولیّ یا قیم، به‌ویژه در صورت سوءظن به خیانت یا بی‌کفایتی.

اختیارات: امین حق دخالت مستقیم در همه امور ندارد، بلکه بیشتر نقش نظارتی و گاهی مشورتی دارد، مگر اینکه دادگاه اختیارات بیشتری به او بدهد.

مثال: اگر پدر قیم فرزند خود است ولی دادگاه به او اعتماد کامل ندارد، ممکن است یک امین نیز در کنار او تعیین کند تا مراقب باشد.

رای وحدت رویه در خصوص ضم وکیل :

رای وحدت رویه در خصوص ضم وکیل، از آنجا که ممکن است مسائل مربوط به حقوق اشخاص، به ویژه در امور قضائی و وکالتی، پیچیدگی‌هایی ایجاد کند، در دستگاه قضائی ایران، نیاز به تطبیق رویه‌های مختلف وجود دارد تا تناقضات و اختلافات بین دادگاه‌ها رفع شود.

رای وحدت رویه در این خصوص به معنای تصمیمی است که دیوان عالی کشور اتخاذ می‌کند تا رویه واحدی در مورد ضم وکیل در پرونده‌های مختلف برقرار شود.

در ایران، قانون به طور کلی به وکلای دادگستری اجازه می‌دهد که برای انجام امور وکالت در یک پرونده به طور انفرادی یا به‌صورت ضم وکیل عمل کنند. ضم وکیل می‌تواند در موارد خاصی مانند لزوم تصمیم‌گیری سریع یا تخصصی در پرونده‌ها و نیز در مواردی که یک وکیل قادر به رسیدگی به تمام امور حقوقی نیست، ضروری باشد.

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید

رای وحدت رویه معمولاً در مواقعی صادر می‌شود که دادگاه‌ها در مورد ضم وکیل به عنوان یک وکیل دوم، تناقضاتی در تشخیص صلاحیت یا نحوه اجرای آن داشته باشند.

برای مثال، در پرونده‌ای که در آن ضم وکیل مطرح شده، دیوان عالی کشور ممکن است نظریه‌ای اعلام کند که اساس‌نامه و قوانین موجود، به‌ویژه در خصوص نحوه ضم وکیل، نیاز به هم‌راستایی دارند.
ضم وکیل در امر طلاق:
در امر طلاق، ضم وکیل می‌تواند به این معنا باشد که یک وکیل دیگر به وکیل اصلی در پرونده طلاق اضافه می‌شود. این اقدام در شرایط خاص و برای تسهیل روند رسیدگی به پرونده یا حفظ حقوق طرفین ممکن است صورت گیرد. ضم وکیل در این زمینه معمولاً در موارد زیر قابل توجه است:
زمانی که طرفین نیاز به وکیل متخصص دارند:

در برخی از پرونده‌های طلاق، به‌ویژه در مواردی که پیچیدگی‌های حقوقی خاص یا مسائل پیچیده‌ای همچون تقسیم اموال، حضانت فرزند، یا حقوق مالی مطرح باشد، ممکن است یکی از طرفین یا حتی هر دو طرف درخواست ضم وکیل کنند. در این حالت، وکیل دوم به عنوان مشاور یا کمکی برای وکیل اصلی عمل می‌کند.
در مواردی که یک طرف از وکیل اصلی رضایت ندارد:

اگر یکی از طرفین طلاق احساس کند که وکیل اول توانایی یا شایستگی کافی برای دفاع از حقوق وی را ندارد، ممکن است اقدام به ضم وکیل دیگری کند. این وکیل جدید می‌تواند کمک بیشتری در پیشبرد پرونده و رعایت حقوق فرد داشته باشد.

در پرونده‌های طلاق توافقی:

گاهی اوقات در طلاق‌های توافقی که مسائل مختلفی همچون توافق در مورد مهریه، حضانت و نفقه مطرح است، طرفین ممکن است از وکلای مختلف برای انجام این امور استفاده کنند. در این مواقع، ضم وکیل به این معناست که یک وکیل به وکیل قبلی اضافه می‌شود تا نظارت بیشتری بر روند مذاکرات و توافقات داشته باشد

اجرای حکم طلاق:

در برخی مواقع، در فرآیند اجرای حکم طلاق و برای اطمینان از اجرای صحیح و کامل حکم، ممکن است دادگاه دستور ضم وکیل را صادر کند. این وکیل می‌تواند به وکیل طرفین اضافه شده و به اجرای درست امور کمک کند.
در صورتی که وکیل اصلی در جلسه‌های دادگاه حاضر نباشد:

گاهی اوقات به دلیل غیبت وکیل اصلی، دادگاه به طرفین اجازه می‌دهد که وکیل دیگری را به عنوان ضمیمه به پرونده اضافه کنند تا از حقوق طرفین دفاع شود.

در نهایت، ضم وکیل در پرونده‌های طلاق به تصمیم دادگاه بستگی دارد و در صورتی که طرفین نیاز به مشاوره یا دفاع قوی‌تر داشته باشند، ممکن است دادگاه یا طرفین اقدام به ضم وکیل کنند. این عمل معمولاً برای تسهیل روند رسیدگی به پرونده‌ها و رعایت دقیق‌تر حقوق طرفین انجام می‌شود.

« با تشکر از وقتی که برای مطالعه این مطلب قرار دادید، شما می توانید با استفاده از قسمت نظرات سوالات حقوقی خود را مطرح کنید تا ما در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگو شما باشیم ».