حقوق مسافران در سوانح هوایی

حقوق مسافران در سوانح هوایی شامل دریافت غرامت، حمایت‌های درمانی و روانی، و اطلاع‌رسانی شفاف از سوی شرکت هواپیمایی مطابق با قوانین داخلی و مقررات بین‌المللی است.جهت رزرو وقت مشاوره با شماره 09126161121 تماس حاصل فرمایید

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید   

حقوق مسافران به مجموعه‌ای از قواعد و مقرراتی گفته می‌شود که به منظور حمایت از مسافران در برابر تخلفات یا کم‌کاری‌های ارائه‌دهندگان خدمات حمل‌ونقل (اعم از هوایی، ریلی، جاده‌ای یا دریایی) تدوین شده‌اند. این حقوق ممکن است بسته به نوع وسیله نقلیه، داخلی یا خارجی بودن سفر، و مقررات کشورها متفاوت باشد، اما اصول کلی آن‌ها معمولاً مشابه است.

در ادامه حقوق مسافران را به تفکیک نوع سفر بررسی می‌کنیم:
حقوق مسافران در سفرهای هوایی

مطابق با مقررات سازمان هواپیمایی کشوری:

اطلاع‌رسانی شفاف: شرکت هواپیمایی موظف است اطلاعات کامل درباره زمان پرواز، تأخیر، لغو، و شرایط حمل بار را به مسافر اعلام کند.

جبران خسارت بابت تأخیر:
اگر پرواز بیش از دو ساعت تأخیر داشته باشد، شرکت ملزم به ارائه خدمات رفاهی نظیر پذیرایی، محل استراحت، یا حتی اقامت است. در تأخیرهای بیشتر، ممکن است جبران مالی نیز پرداخت شود.

لغو پرواز: در صورت لغو پرواز، شرکت موظف به بازپرداخت وجه یا جایگزینی پرواز در سریع‌ترین زمان ممکن است.

مفقود شدن یا آسیب به بار: شرکت هواپیمایی در قبال گم‌شدن یا آسیب دیدن چمدان‌ها مسئول است و باید خسارت پرداخت کند.

حقوق مسافران در حمل‌ونقل ریلی (قطار)

مطابق با مقررات شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران:

استرداد بلیت: مسافر می‌تواند تا دقایقی پیش از حرکت قطار، بلیت را با درصدی جریمه کنسل کرده و وجه خود را دریافت کند.

جبران تأخیر قطار: در صورت تأخیرهای طولانی، ممکن است بخشی از بهای بلیت به عنوان خسارت به مسافر بازگردانده شود.

ایمنی و راحتی: واگن‌ها باید شرایط ایمنی، بهداشتی و رفاهی مناسبی داشته باشند.

حقوق مسافران در سفرهای جاده‌ای (اتوبوس)

مطابق با مقررات سازمان راهداری:

بلیت و بیمه: بلیت باید رسمی و دارای بیمه باشد. در صورت بروز حادثه، مسافر تحت پوشش بیمه است.

کنسلی بلیت: امکان کنسلی با درصدی از جریمه وجود دارد.

رعایت ایمنی: راننده باید گواهینامه معتبر داشته و ساعات مشخصی از رانندگی را رعایت کند.

حقوق مسافران در حمل‌ونقل دریایی

ایمنی سفر: کشتی یا لنج باید استانداردهای ایمنی را رعایت کرده باشد.

اطلاع‌رسانی و تعهد به زمان حرکت: شرکت‌های کشتیرانی موظف به اطلاع‌رسانی درباره تغییرات برنامه حرکت هستند.

سایر حقوق عمومی مسافران

حق برخورداری از رفتار محترمانه: تمامی کارکنان موظف به رعایت احترام و ادب نسبت به مسافر هستند.

حق دریافت رسید و بلیت معتبر: برای هر پرداخت، مسافر باید مدرک رسمی دریافت کند.

حق شکایت: در صورت تخلف، مسافر می‌تواند به نهادهای نظارتی مانند سازمان هواپیمایی کشوری، سازمان راهداری یا سازمان تعزیرات حکومتی شکایت کند

حقوق مسافران در پروازهای خارجی (بر اساس کنوانسیون مونترال و قوانین بین‌المللی):
۱. در صورت فوت یا آسیب جسمی:

غرامت تا حداکثر ۱۷۰,۰۰۰ دلار (معادل SDR 128,821) بسته به شدت آسیب

پرداخت پیش‌پرداخت اضطراری تا ۲۰,۰۰۰ دلار برای هزینه‌های فوری

۲. تأخیر پرواز:

تأخیر بیش از ۲ ساعت: ارائه نوشیدنی و غذای رایگان

تأخیر بیش از ۴ ساعت در پروازهای کوتاه‌مدت (اروپا): حق استرداد بلیط

تأخیر بیش از ۵ ساعت: حق دریافت غرامت نقدی (۲۵۰ تا ۶۰۰ یورو در پروازهای اروپایی)

۳. لغو پرواز:

دریافت غرامت بین ۲۵۰ تا ۶۰۰ یورو (بسته به مسافت)

امکان پرواز جایگزین یا استرداد کامل بلیط

ارائه هتل و غذا در صورت نیاز به اقامت اضافی

۴. Overbooking (پرواز بیش از ظرفیت):

پیشنهاد غرامت داوطلبانه (تا ۱۳۵۰ دلار در پروازهای آمریکایی)

حق دریافت پرواز جایگزین با اولویت

۵. گم شدن یا آسیب بار:

غرامت تا حداکثر ۱,۷۸۰ دلار (SDR 1,288) برای پروازهای بین‌المللی

پرداخت هزینه‌های ضروری تا حدود ۲,۰۰۰ دلار برای خرید اقلام فوری

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید   

۶. حقوق ویژه در شرایط خاص:

مسافران دارای معلولیت: امکانات ویژه بدون هزینه اضافی

زنان باردار: شرایط پرواز ایمن و امکان تغییر بلیط

نکات مهم:

مهلت شکایت: معمولاً ۲ سال از تاریخ پرواز

شرایط استثنا: حوادث طبیعی یا شرایط امنیتی ممکن است غرامت را کاهش دهند

مدارک مورد نیاز: بلیط، مدارک پزشکی (برای آسیب‌ها)، فاکتورهای خرید (برای بار)

میزان دقیق غرامت‌ها بستگی به مسیر پرواز، شرکت هواپیمایی و قوانین محلی دارد. پیشنهاد می‌شود همیشه از شرکت هواپیمایی و بیمه مسافرتی خود درخواست جزئیات کنید

حقوق مسافران در صورت تأخیر پروازهای خارجی (بر اساس قوانین بین‌مللی و مقررات اتحادیه اروپا):
1. پروازهای اروپایی (مطابق مقررات EC 261/2004):

تأخیر 2 تا 3 ساعت (پروازهای کوتاه‌مدت زیر 1500 کیلومتر):

غذا و نوشیدنی رایگان

امکان برقراری تماس تلفنی/اینترنتی رایگان

تأخیر بیش از 3 ساعت:

غرامت نقدی (250 تا 600 یورو بسته به مسافت پرواز)

حق استرداد کامل بلیط (در صورت انصراف از سفر)

تأخیر بیش از 5 ساعت:

علاوه بر غرامت، امکان انصراف از پرواز با استرداد کامل هزینه

2. پروازهای بین‌المللی (کنوانسیون مونترال):

تأخیر بیش از 4 ساعت:

غذا و اقامت در هتل (در صورت نیاز)

انتقال به پرواز جایگزین

در صورت تأخیر طولانی‌مدت (بیش از 5 ساعت):

امکان درخواست استرداد بلیط

3. حقوق عمومی مسافران:

دسترسی به امکانات اولیه (آب، غذا، محل استراحت)

استفاده رایگان از تلفن/اینترنت

اطلاعات شفاف درباره علت تأخیر و مدت زمان预估ی

در صورت تأخیر شبانه: اقامت در هتل با هزینه شرکت هواپیمایی

4. استثناها:

شرایط غیرقابل کنترل (مانند آب‌وهوای نامساعد، اعتصابات، مشکلات امنیتی) معمولاً شامل غرامت نمی‌شوند

5. نحوه پیگیری:

درخواست غرامت مستقیماً از شرکت هواپیمایی

ارائه مدارک (بلیط، اثبات تأخیر، رسیدهای هزینه‌های اضافی)

در صورت عدم پاسخگویی: شکایت به نهادهای نظارتی (مانند سازمان هواپیمایی کشوری)

نکته: میزان دقیق غرامت بستگی به مسافت پرواز، قوانین محلی و سیاست شرکت هواپیمایی دارد. همیشه مدارک سفر خود را نگهداری کنید

سوانح هوایی به رویدادهای ناخواسته و غیرمترقبه‌ای اطلاق می‌شود که در حین عملیات پرواز رخ داده و ممکن است منجر به خسارت جانی یا مالی شوند. این سوانح به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. سقوط هواپیما (Crash)

برخورد کامل هواپیما با زمین یا آب

معمولاً منجر به خسارت جانی شدید می‌شود

مثال: سقوط بوئینگ 737 مکس در سال 2019

2. تصادفات هوایی (Mid-air Collision)

برخورد دو یا چند هواپیما در آسمان

ممکن است بین هواپیماهای نظامی و غیرنظامی رخ دهد

3. حوادث فرود (Landing Accidents)

فرود سخت (Hard Landing)

خروج از باند فرودگاه

شکستن چرخ‌های فرود

4. حوادث برخاستن (Take-off Accidents)

عدم توانایی در برخاستن

برخورد با موانع هنگام برخاستن

5. آتش‌سوزی (Fire)

آتش‌سوزی در موتورها

آتش گرفتن محموله

آتش‌سوزی در کابین

6. حوادث مربوط به فشار کابین (Cabin Depressurization)

نقص در سیستم اکسیژن

ترکیدگی پنجره‌ها

7. حوادث تروریستی (Terrorist Attacks)

بمب‌گذاری

ربودن هواپیما (هیجاک)

8. حوادث ناشی از خطای انسانی (Human Error)

اشتباهات خلبان

خطای کنترل ترافیک هوایی

اشتباهات خدمه پرواز

9. حوادث فنی (Technical Failures)

نقص موتور

خرابی سیستم‌های هدایت

مشکل در سیستم‌های الکترونیکی

10. حوادث آب و هوایی (Weather-related Accidents)

طوفان‌های شدید

یخ زدگی بال‌ها

شرایط نامساعد جوی

11. حوادث مربوط به برخورد با پرندگان (Bird Strikes)

ورود پرندگان به موتورها

برخورد پرندگان با شیشه جلوی هواپیما

هر یک از این سوانح می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله خطای انسانی، نقص فنی، شرایط جوی یا ترکیبی از این عوامل رخ دهد. سازمان‌های بین‌المللی مانند ایکائو (ICAO) و ان‌تی‌اس‌بی (NTSB) مسئول بررسی این حوادث و ارائه راهکارهای پیشگیرانه هستند

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک 7/1 _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید   

« با تشکر از وقتی که برای مطالعه این مطلب قرار دادید، شما می توانید با استفاده از قسمت نظرات سوالات حقوقی خود را مطرح کنید تا ما در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگو شما باشیم ».