ازدواج موقت به چه معناست؟

ازدواج موقت عقد نکاحی است با تعیین مدت و مهریه معین که پس از پایان مدت، خودبه‌خود منحل می شود جهت رزرو وقت مشاوره با شماره 09126161121 تماس حاصل فرمائید.

ازدواج موقت به چه معناست؟

‏مشاوره حقوقی رایگان با وکیل تضمینی و ملاقات با وکیل انلاین در دفتر وکالت ما با حق الوکاله اقساطی 09126161121

ازدواج موقت یا ازدواج صیغه‌ای یک مفهوم در برخی فرهنگ‌ها و ادیان وجود دارد که به ازدواجی اشاره دارد که بدون قرار دائمی و برای مدت زمان معین انجام می‌شود. این نوع ازدواج در برخی جوامع و فرهنگ‌ها به عنوان یک نوع از روابط مؤقت و محدود تلقی می‌شود.

با این حال، در بسیاری از جوامع امروزی این نوع ازدواج مورد پذیرش نیست و در بسیاری از کشورها قانوناً ممنوع است. ازدواج موقت در اسلام به عنوان ازدواج موقت با رعایت شرایط خاص توسط شیعیان مورد قبول است، اما در بسیاری از جوامع این مسئله مورد انتقاد واقع شده است.

ازدواج موقت (یا “نکاح منقطع”) نوعی ازدواج در فقه شیعه است که با ازدواج دائم تفاوت دارد. در این نوع ازدواج، زن و مرد برای مدت مشخصی با یکدیگر ازدواج میکنند و پس از پایان این مدت، رابطه زوجیت بهصورت خودکار منقضی میشود، مگر اینکه تمدید شود.

ویژگی‌های ازدواج موقت:

1. مدت مشخص: باید زمان ازدواج (مثلاً یک ساعت، یک روز، یک ماه یا چند سال) تعیین شود.

2. مهریه: مانند ازدواج دائم، زن باید مهریه دریافت کند.

3. عدم ارث‌بری: زن و مرد از یکدیگر ارث نمی‌برند، مگر اینکه در شرط ضمن عکس توافق شود.

4. عدم نفقه: مرد موظف به پرداخت نفقه نیست، مگر اینکه شرط شده باشد.

5. جدایی آسان: پس از پایان مدت، رابطه تمام می‌شود و نیاز به طلاق نیست.

تفاوت با ازدواج دائم:

• در ازدواج دائم، رابطه تا پایان عمر ادامه دارد مگر با طلاق پایان یابد.

• در ازدواج موقت، رابطه در زمان مشخصی پایان می‌یابد.

• در ازدواج دائم، ارث و نفقه به صورت خودکار وجود دارد.

نظر فقهی و قانونی:

• در ایران، ازدواج موقت بر اساس فقه امامیه به رسمیت شناخته شده و در قانون مدنی (مواد ۱۰۷۵ تا ۱۰۷۷) تنظیم شده است.

• در اکثر کشورهای سنی‌مذهب، این نوع ازدواج به رسمیت شناخته نمی‌شود.

آیا ازدواج موقت در ایران قانونی است؟

ازدواج موقت یا ازدواج صیغه‌ای در ایران برای شیعیان به عنوان یک نوع ازدواج مورد قبول است. این نوع ازدواج در فقه شیعه به عنوان ازدواج موقت با نام “متعه” شناخته می‌شود.

در ایران، طبق قوانین اسلامی و قوانین مربوط به ازدواج، ازدواج موقت به شرط رعایت شرایط خاص و مشخص، مانند توافق طرفین و تعیین مدت زمان ازدواج، قانونی است. با این حال، باید توجه داشت که این نوع ازدواج نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورها و جوامع دیگر نیز موضوع اختلافات و انتقادات بسیاری است.

من توصیه می‌کنم برای اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتر، به منابع قانونی معتبر یا مشاور حقوقی مراجعه کنید زیرا قوانین و مقررات مربوط به ازدواج ممکن است در طول زمان تغییر کنند.

شرایط خاص و مشخص برای ازدواج موقت چیست؟ 

ازدواج موقت یا ازدواج صیغه‌ای در فقه شیعه به نام “متعه” شناخته می‌شود و برخی از شرایط خاص برای انجام این نوع ازدواج وجود دارد. در ادامه، برخی از شرایط مهم برای ازدواج موقت ذکر شده است:

1. توافق طرفین: آقا و خانم باید به طور رسمی و با آگاهی کامل از شرایط ، توافق نامه‌ای را امضا کنند.
2. تعیین مدت زمان: مدت زمان ازدواج موقت باید به صورت دقیق تعیین شود. این مدت ممکن است چند ساعت، چند روز یا چند هفته باشد.
3. مهریه یا دهیاری: مهریه یا دهیاری که به عنوان حق زن به جای مالی پرداخت می‌شود، باید به صورت مشخص تعیین شود.
4. عقد به شکل شرعی: عقد باید به شکل شرعی و با رعایت مراحل مرسوم ازدواج انجام شود.
5. عدم وجود اشکالات قانونی: باید با قوانین مربوط به ازدواج در کشور مطابقت داشته باشد و هیچگونه اشکالات قانونی نداشته باشد.

توجه داشته باشید که شرایط ازدواج موقت ممکن است بین مکتب‌های فقهی مختلف شیعه و در قوانین مختلف تفاوت داشته باشد. برای اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتر، به منابع مربوطه مراجعه کنید.

در صورت طلاق، تکلیف مهریه در ازدواج موقت چیست؟

در ازدواج موقت یا ازدواج صیغه‌ای (متعه)، تکلیف مهریه در صورت طلاق می‌تواند بر اساس توافقاتی که قبل از ازدواج صورت گرفته است، تنظیم شود. این موضوع بیشتر به توافقات خود زوجین بستگی دارد، زیرا مهریه در به عنوان یکی از شرایط اصلی ازدواج مطرح است.

ممکن است زوجین در توافق نامه ، شرایط خاصی را برای تعیین مهریه و تکلیف آن در صورت طلاق تعیین کنند. برای مثال، ممکن است تعیین شود که مهریه در صورت طلاق باید به چه صورتی پرداخت شود یا آیا مهریه قابل تغییر است یا خیر.

اگرچه در برخی موارد،  ممکن است بدون تعیین مهریه انجام شود، اما اغلب در این نوع ازدواج، مهریه به عنوان یکی از موارد اساسی مطرح است و توافقات مربوط به آن باید به دقت تعیین شود.

در هر صورت، برای دقیق‌ترین پاسخ، توصیه می‌شود که به منابع قانونی معتبر یا مشاور حقوقی معتبر مراجعه کنید تا در مورد تکالیف مهریه در  به‌روز شوید.

اگر مهریه تعیین نشده باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر در مهریه تعیین نشده باشد، موضوع مهریه ممکن است به چالش کشیده شود و موجب اختلافاتی بین زوجین شود. این وضعیت می‌تواند به تعارض و ناپایداری در روابط آنها منجر شود.

در بسیاری از موارد، مهریه به عنوان یک نشانه از تعهد و مسئولیت زناشویی در ازدواج محسوب می‌شود. در صورت عدم تعیین مهریه از قبل، ممکن است در صورت وقوع طلاق، دادگاه باید به تعیین مهریه بپردازد که این مسئله ممکن است به یک فرایند حقوقی پیچیده و زمان‌بر منجر شود.

بهترین راه برای جلوگیری از اینگونه مشکلات و ابهامات، توافق دقیق و رسمی بین زوجین در مورد مهریه و دیگر جوانب مالی است. با توجه به اینکه مهریه یکی از شرایط اساسی این نوع ازدواج است، تعیین آن از پیش و به صورت واضح و شفاف می‌تواند از وقوع اختلافات بعدی جلوگیری کند.

اثبات نسب در ازدواج موقت مانند ازدواج دائم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا به موجب آن حقوق فرزند از جمله ارث، نفقه، و ولایت مشخص می‌شود. در ادامه، به شرح اثبات نسب در ازدواج موقت می‌پردازیم:

۱. مشروع بودن رابطه

برای اثبات نسب، ابتدا باید ثابت شود که رابطه‌ی میان زن و مرد، مشروع بوده است. در ازدواج موقت، این موضوع از طریق سند ازدواج موقت (صیغه‌نامه) یا شهادت شهود قابل اثبات است.

• اگر عقد موقت به صورت رسمی ثبت شده باشد، اثبات نسب ساده‌تر است.

• در صورت عدم ثبت، وجود شاهد یا اقرار طرفین به وقوع عقد موقت می‌تواند اثبات‌کننده مشروعیت رابطه باشد.

۲. تولد طفل در زمان زوجیت یا در مهلت عده

طبق ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی ایران:

طفل متولد در زمان زوجیت، یا در مهلت عده نزدیکی، به شوهر ملحق می‌شود، مشروط بر اینکه امکان نزدیکی وجود داشته باشد.

بنابراین، اگر فرزند در دوران ازدواج موقت یا در ایام عده متولد شود و امکان نزدیکی بین زن و مرد وجود داشته باشد، فرزند به پدر ملحق می‌شود و نسب او اثبات می‌گردد.

۳. اقرار به نسب

مطابق ماده ۱۱۶۱ قانون مدنی، اگر پدر به فرزندی اقرار کند و شرایط اقرار نیز فراهم باشد (مثلاً فرزند مجهول‌النسب نباشد و اختلاف سنی پدر و فرزند معقول باشد)، این اقرار می‌تواند موجب اثبات نسب شود.

۴. دلایل علمی و پزشکی (مانند آزمایش DNA)

در مواردی که اختلاف در نسب وجود دارد، امروزه آزمایش DNA به‌عنوان یک دلیل قوی در محاکم مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته پذیرش آن بسته به نظر قاضی و سایر قرائن است.

در ازدواج موقت، اگرچه عقد ممکن است ثبت رسمی نشده باشد، ولی همچنان امکان اثبات نسب از طریق سند، اقرار، شهادت شهود، قرائن و آزمایشات پزشکی وجود دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود عقد موقت به صورت رسمی ثبت گردد تا در آینده در صورت تولد فرزند، حقوق وی دچار خلل نشود.

اگر خواستی، یک نمودار یا جدول مقایسه‌ای هم برات تهیه می‌کنم تا خلاصه و بصری‌تر بشه.

ثبت صیغه‌نامه (ثبت ازدواج موقت) در ایران

ازدواج موقت (صیغه) در نظام حقوقی ایران معتبر است، اما برخلاف ازدواج دائم، ثبت آن الزامی نیست. با این حال، ثبت رسمی صیغه‌نامه دارای مزایای حقوقی و قانونی است که در ادامه به جزئیات آن می‌پردازیم.

1. شرایط ثبت صیغه‌نامه

برای ثبت ازدواج موقت در دفترخانه رسمی، شرایط زیر باید رعایت شود:

• تعیین مدت (مثلاً ۱ ماه، ۱ سال یا بیشتر).

• تعیین مهریه (مقدار و جنس آن مشخص باشد).

• رضایت زن و مرد (اجبار یا اکراه موجب بطلان عقد است).

• عدم وجود موانع شرعی (مانند محرمیت، عده نداشتن زن، یا ازدواج زن شوهردار).

2. مدارک مورد نیاز برای ثبت صیغه

• شناسنامه زن و مرد.

• کارت ملی زن و مرد.

• گواهی عدم سوءپیشینه برای مرد (در برخی دفترخانه‌ها).

• مدارک اثبات وضعیت تأهل (اگر مرد متأهل است، باید اجازه همسر اول را داشته باشد).

• دو شاهد مرد (در برخی موارد، دفترخانه شاهد می‌طلبد).

3. مراحل ثبت صیغه در دفترخانه

1. مراجعه به دفترخانه ازدواج و طلاق (بعضی دفترخانه‌ها ثبت موقت انجام می‌دهند).

2. تنظیم عقدنامه موقت (درج مدت، مهریه و شرایط طرفین).

3. امضای صیغه‌نامه توسط زن، مرد و شاهدها.

4. پرداخت هزینه ثبت (معمولاً کمتر از ازدواج دائم است).

5. دریافت نسخه عقدنامه (برای هر طرف یک نسخه صادر می‌شود).

4. مزایای ثبت صیغه‌نامه

 اثبات قانونی رابطه زناشویی (جلوگیری از انکار طرفین).
حقوق مالی زن (در صورت فوت مرد، زن می‌تواند مهریه را مطالبه کند).
ثبت نسب فرزندان (اگر فرزندی متولد شود، پدر قانونی شناخته می‌شود).
جلوگیری از ازدواج مجدد غیرقانونی مرد (اگر مرد متأهل باشد، ثبت صیغه کنترل می‌شود).

5. تفاوت صیغه ثبت‌شده و ثبت‌نشده

6. آیا ثبت صیغه اجباری است؟

 خیر، اما اگر شرایط زیر وجود داشته باشد، ثبت الزامی است:

• زوجین بخواهند برای فرزند شناسنامه بگیرند.

• زن ادعای مهریه یا نفقه داشته باشد.

• اختلافی بین زن و مرد پیش بیاید (ثبت نشدن، اثبات رابطه را سخت می‌کند).

7. ابطال صیغه‌نامه

• اگر مدت صیغه تمام شود، خودبه‌خود پایان می‌یابد.

• اگر هر دو طرف راضی باشند، می‌توانند قبل از پایان مدت، آن را فسخ کنند.

• در صورت عدم ثبت، انکار رابطه آسان‌تر است.

ثبت صیغه اگرچه الزامی نیست، اما برای احقاق حقوق زن و فرزندان و جلوگیری از مشکلات قانونی توصیه می‌شود. اگر قصد ازدواج موقت دارید، بهتر است آن را به صورت رسمی ثبت کنید.

حقوق زن در ازدواج موقت

۱. مهریه (حق حتمی و قطعی)

• مهریه در عقد موقت واجب است و حتماً باید مشخص شود (چه به‌صورت نقد، نسیه یا عندالمطالبه).

• بدون تعیین مهریه، عقد باطل است.

• زن پس از وقوع عقد، مالک مهریه می‌شود و می‌تواند آن را فوراً مطالبه کند.

• اگر نزدیکی صورت نگیرد و عقد فسخ شود، زن مستحق نصف مهریه است.

۲. نفقه (در صورت شرط)

• برخلاف عقد دائم، در ازدواج موقت زن مستحق نفقه نیست، مگر اینکه:

  • در ضمن عقد شرط شود (مثلاً مرد متعهد به پرداخت هزینه زندگی شود).

  • یا رسم و عرف محل ایجاب کند (در موارد استثنایی).

اگر زن در عقد شرط کند که مرد نفقه بدهد، این شرط نافذ و لازم‌الاجراست.

۳. عده

• پس از پایان مدت صیغه یا فسخ عقد، زن موظف به نگه‌داشتن عده است.

• مدت عده:

  • اگر نزدیکی انجام شده: دو طُهر (حدود دو ماه و نیم)

  • اگر باردار باشد: تا زمان وضع حمل

  • اگر نزدیکی نشده باشد: عده ندارد

4. حق حضانت فرزند

• اگر از این ازدواج فرزندی به دنیا آید، زن مانند عقد دائم حق حضانت فرزند را طبق قانون دارد:

  • حضانت با مادر تا ۷ سالگی است.

  • بعد از آن با پدر، مگر اینکه صلاحیت نداشته باشد.

۵. حق ارث (ندارد مگر با وصیت)

• در نکاح موقت، زن و مرد از یکدیگر ارث نمی‌برند.

• اما هر کدام می‌توانند به سود طرف مقابل وصیت کنند.

۶. حق ثبت ازدواج (در موارد خاص)

• اگر زن باردار شود، یا در عقد شرط شود، یا توافقی باشد، ثبت عقد موقت الزامی است.

• زن می‌تواند از دادگاه درخواست ثبت کند (ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده).

۷. حق طلاق (ندارد، ولی می‌تواند شرط کند)

• حق طلاق در نکاح موقت وجود ندارد، چون عقد خودبه‌خود با پایان مدت منحل می‌شود.

• با این حال، زن می‌تواند در عقد شرط کند که هر زمان بخواهد، حق فسخ یا بذل مدت را داشته باشد یا مرد این حق را به او تفویض کند.

۸. حق مراجعه به دادگاه در صورت تخلف مرد

• اگر مرد از پرداخت مهریه یا نفقه (در صورت شرط) خودداری کند، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست الزام یا توقیف اموال او را بدهد.

« با تشکر از وقتی که برای مطالعه این مطلب قرار دادید، شما می توانید با استفاده از قسمت نظرات سوالات حقوقی خود را مطرح کنید تا ما در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگو شما باشیم ».