الزام به تمکین

تسلیم دادخواست الزام به  تمکین خاص و عام  توسط وکیل در دادگاه خانواده  یکی از راه های سلب حق نفقه در پرونده های دادگاه خانواده میباشد  که منجر به ناشزه گردیده زن و صدور حکم نشوز میگردد .

با بوجود آمدن علقه زوجیت، زن و مرد موظفند تکالیف قانونی و شرعی خود را در قبال دیگری انجام دهند که یکی از این وظایف تمکین است که در صورت امتناع از تمکین خاص و عام زوج میتواند توسط وکیل دادگاه خانواده یا شخصا دادخواست الزام به تمکین خاص و عام به دادگاه خانواده تسلیم نماید که در صورت اثبات مشکلاتی را برای زوجه ایجاد خواهد نمود .

تعریف تمکین:

تمکین در لغت به معنای الزام ودرعرف به معنای انجام وظایف زن درامور کلی زندگی خانوادگی وروابط زناشویی است یعنی هنگامی که زن و مردی با هم ازدواج کردند بر اساس شرع و قانون بایستی تکالیفی رادربرابر یکدیگر انجام دهند.

هرچند که انجام این وظایف پیش از هرچیز به تفاهم میان دوطرف و میزان علاقه ی آنان به زندگی مشترک بر میگردد اما گاهی نیاز است که قانون نیز انجام این وظیفه را مورد حمایت ‌نظارت خودقرار بدهدو برای عدم انجام ان ضمانت اجرایی تعیین کند.

به لحاظ عرفی، غالبا واژه تمکین را برای زنان استفاده می کنند. یعنی زن موظف است در مقابل شوهر خودش به یک سری از وظایف پایبند باشد و حقوق شوهر خود را رعایت کند. اما محدود کردن تمکین در رابطه با زنان صحیح نیست؛ چرا که مردان نیز در رابطه با همسر خود وظایفی دارند و موظف به رعایت آنها در حق همسر خود هستند. یعنی علاوه بر اینکه زن باید از مرد تمکین نماید، شوهر نیز موظف به انجام وظایف زناشویی می باشد.

مشاوره حقوقی رایگان با وکیل دادگاه خانواده

09128394483

انواع تمکین و تعاریف آن:

مطابق قانون ، تمکین را می توان شامل دو نوع تمکین اعم از تمکین عام و خاص دانست .

تمکین عام به این معناست که زن در امور خانوادگی موظف به اطاعت از همسر خود است.

تمکین خاص به معنای اطاعت از همسر در روابط زناشویی می باشد. وظیفه تمکین اعم از تمکین خاص و تمکین عام، بر عهده طرفین است و در صورتی که این تکلیف را به خوبی ادا نکنند، آثاری برای آن ها به بار خواهد داشت.

مصادیق انواع تمکین اعم از خاص و عام از قرار زیر است:

۱صورتی که زن بدون داشتن عذر شرعی از نزدیکی با مرد خودداری کند.

2زن از دستورات مرد که مبنی بر ریاست خانواده است، سر پیچی کند.

3در تربیت فرزندان با شوهر همکاری نداشته باشد.

4منزلی که مرد برای او تهیه کرده است را ترک کند.

-5زن، به مشاغلی که مخالف منافع مصالح خانواده باشد مشغول به کار شود.

عدم تمکین  در چه صورتی مجاز است؟

زن تنها در صورتی موظف به تمکین از شوهر است که این تمکین ضرری برای وی نداشته باشد به این معنا که در قانون شرایطی وجود دارد که زن می تواند بدون اینکه پیامدی برای او داشته باشد از شوهرش تمکین نکند که از جمله این شرایط می توان به شرایطی اشاره کرد که تمکین از مرد برای او ضرر مالی، جانی یا حیثیتی نداشته باشد و در مواردی هم می تواند در صورتی که مرد مهریه اش را پرداخت نکرده باشد، تا زمان پرداخت مهریه از حق حبس خود استفاده نموده و تمکین نکند.

(حال که تمکین و شرایط ان را گفتیم به تعریف عدم تمکین و اثار ان میپردازیم)

مشاوره حقوقی رایگان با وکیل دادگاه خانواده

09128394483

عدم تمکین به چه معناست؟

همان گونه که گفتیم ، زن و مرد موظف هستند تکالیف خود را در برابر یکدیگر انجام دهند و با یکدیگر حسن معاشرت داشته باشند. در غیر این صورت، عدم تمکین هر یک از زوجین، مصداق نشوز تلقی شده و منجر به پیامدهایی برای آنان می شود. 

 درواقع، نشوز را می توان به معنای عدم تمکین یا عدم ایفای هریک از وظایف و تکالیف میان زوجین دانست.

پس از اینکه دانستیم عدم تمکین به چه معنا است به آثار آن می پردازیم.

این آثار عبارتند:

۱- از محروم شدن زن از نفقه

۲-طلاق در صورت عدم تمکین زن

۳- گرفتن اجازه ازدواج مجدد برای مرد از دادگاه

به علاوه در صورتی که مرد وظایف زناشویی خود را انجام ندهد، زن می تواند در صورتی که ادامه زندگی برای او بسیار دشوار باشد یا شرایط عسر و حرج برای او وجود داشته باشد، حکم طلاق بگیرد.

البته آثار و نتایج مذکور صرفا در صورت طی مراحل قانونی و اثبات آن به دادگاه بوجود می آیند و کسی که مدعی عدم تمکین خاص یا عام  است، باید آن را اثبات کند. برای این کار لازم است که مرد ابتدا به دادگاه خانواده دادخواست الزام به تمکین زوجه تقدیم کند و در صورتی که دادگاه عدم تمکین را احراز کرد، مرد می تواند از حق تمکین  خود استفاده کند و با ناشزه شناخته شدن زن و صدوور حکم نشوز  نفقه نپردازد.

او این حق را دارد که از ضمانت اجرایی قانونی که برای عدم تمکین زن پیش بینی شده است استفاده کند. با استناد به حقی که در نتیجه عدم تمکین زن ایجاد شده است، مرد می تواند  زن را الزام به تمکین کند و در صورتی که همچنان از تمکین سرپیچی کرد، نفقه او را نپردازد، یا از دادگاه اجازه ازدواج مجدد ( تجدید فراش ) دریافت کند و یا با پرداخت مهریه او درخواست طلاق  با توجه به ناشزه شناخته شدن زن کند.

مرد هم مانند زن در زندگی مشترکشان تکالیفی دارد و طبیعتا در صورتی که این تکالیف را انجام ندهد، حقوقی برای زن ایجاد می شود با این حال این حقوق را حق تمکین نمی خوانیم. در صورتی که مرد وظایف زناشویی خود را به درستی ایفا نکند، و یا در ارتباط با همسرش حسن معاشرت نداشته باشد به گونه ای که شرایط عسر و حرج بوجود بیاید و ادامه زندگی مشترک برای زوجه دشوار باشد، زن می تواند از دادگاه درخواست طلاق کند. همچنین در صورتی که مرد نفقه نپردازد، زن می تواند مرد را مورد تعقیب کیفری قرار دهد.

**نکته ی حائز اهمیت این است که زن درهرصورت مستحق مهریه و اجرت المثل است ولواینکه ناشزه باشد***

دادخواست الزام به تمکین :

زوج یا وکیل دادگاه خانواده  در موارد عدم تمکین زوجه بایستی با دادن دادخواست الزام به تمکین از طریق ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در دادگاه خانواده محل اقامت زوجه اقامه دعوی تمکین کند. بهتر است قبل از تقدیم دادخواست، اظهارنامه ای مبنی بر لزوم تمکین و بازگشت زوجه به منزل از طرف شوهر برای زن فرستاده شود.

رویه دادگاه ها خانواده تهران چنین است که زوج یا وکیل الزام به تمکین بایستی ثابت نماید که  مقدمات تمکین مثل تهیه مسکن متناسب زوجه و اثاث البیت را تهیه کرده است.

پرونده الزام به تمکین دو مرحله ای است یعنی هر کدام از زوجین که رای دادگاه بدوی به ضرر او باشد می تواند در فرجه ۲۰ روزه پس از ابلاغ رای، نسبت به اعتراض و تجدید نظر خواهی از طریق ثبت در دفتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام نماید.

اجرائیه حکم الزام به تمکین پس از قطعیت حکم و صدور رای به نفع شوهر، به تقاضای او از دادگاه بدوی درخواست شود.

نکته ای که باید توجه کرد اینکه به زور و قوه قاهره زنی را که محکوم به تمکین شده به خانه شوهر نمی آورند. فقط اگر زوجه رای دادگاه را اجرا نکند و تمکین از شوهر نکند ناشزه محسوب می شود و زوج می تواند از مزایای آن استفاده کند.

ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی – «هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد.

مشاوره حقوقی رایگان با وکیل دادگاه خانواده

09128394483

نکته مهم:

درست است که نفقه فرع تمکین است ولی در رویه قضایی تا زمانی که رای تمکین قطعی صادر نشده  زوجه در دادخواست مطالبه نفقه موفق میشود برای تمکین تهیه مسکن و وسایل ضروری متعارف زندگی با شوهر است.

دلایل رد دادخواست الزام به تمکین زن می تواند یکی از موارد ذیل باشد:

۱ – مرد خانه مورد نیاز برای شروع یا ادامه زندگی مشترک را فراهم نکرده است و یا اثاثیه لازم برای زندگی مشترک را تهیه نکرده است. در چنین مواردی در واقع خود مرد هم تمایل به تمکین زوجه ندارد و فقط برای بدست آوردن مزایای آن به تعبیری تله تمکین را به پا می کند. اما باید توجه داشت دادخواست تمکین مستلزم تهیه مسکن و اثاثیه متناسب با شان زوجه است.

۲ – زن اگر بتواند ثابت کند عدم تمکین عام و خاص  او به دلیل سوء رفتار و سوء معاشرت زوج می باشد مثل ضرب و جرح، اعتیاد شدید، مصرف بی رویه الکل، توهین، تهدید و … دادخواست الزام به تمکین شوهر رد می شود.

۳ – استفاده از حق حبس زوجه هم از دلایل موجه عدم تمکین است.

۴ – توانایی نپرداختن نفقه زوجه و همچنین نپرداختن نفقه زن نیز می تواند از دلایل موجه عدم تمکین باشد.

۵– عدم حضور زوجه در جلسه دادرسی نیز از دلایل رد درخواست تمکین است.

۶– می دانیم که دعوی تمکین از پرونده هایی محسوب نمی شود که مشمول اعتبار امر مختومه شود به زبان ساده رد دعوی تمکین باعث نمی شود که زوج نتواند مجدداً دادخواست تمکین بدهد. ولی اگر دلیل رد دادخواست تمکین که در ازای ذکر شده از بین نرود، درباره دادخواست تمکین دادن زوج بی فایده خواهد بود. مگر اینکه دلیل جدیدی ارائه شود.

نمونه دادخواست تمکین زوجه با وکیل:

خواهان آقای… بوکالت وکیل دادگاه خانواده

خوانده خانم

وکیل  دادگاه خانواده

خواسته الزام به تمکین زوجه

ریاست محترم دادگاه های خانواده تهران

با سلام

احتراما به استحضار میرساند که موکل و خوانده محترم از مورخ۸/۱۰/۹۶ طبق عقدنامه پیوست در عقد نکاح دائم یکدیگر می باشند و از مورخ ۱/۳/۹۷ زندگی مشترک را آغاز کرده ولی متاسفانه از ماه قبل منزل مشترک را بدون دلیل موجه ترک کرده است و حاضر به تمکین خاص و عام  از موکل و برگشت به منزل شوهر نیست. لذا از محضر محترمتان محکومیت زوجه به تمکین و الزام به تمکین و صدور دادنامه عدم تمکین و نشوز زوجه  مورد استدعاست.

امضای وکیل دادگاه خانواده

مشاوره حقوقی رایگان با وکیل دادگاه خانواده

09128394483

الزام به تمکین  عدم تمکین ناشزه نشوز تمکین خاص تمکین عام  وکیل دادگاه خانواده مشاوره حقوقی رایگان